2024-03-18

Żurek z kiełbasą, jaja na twardo lub faszerowane, pieczone mięsa i wędliny to nieodłączne składniki wielkanocnego śniadania. Ale jest jeszcze jeden produkt, którego nie powinno zabraknąć pośród świątecznych kulinariów, ponieważ dodaje potrawom wyrazistego smaku, a nam odżywczych wartości – czyli chrzan! Jeśli chcesz mieć pewność, że do przygotowania dań wykorzystasz produkty najwyższej jakości, bez pestycydów i wzmacniaczy smaku – szukaj tych z symbolem Euroliścia!

Chrzan pospolity jest warzywem korzeniowym, należącym do rodziny kapustowatych. Spotkamy go w Europie, części Azji, Nowej Zelandii, Ameryce Północnej i przede wszystkim na niemal całym obszarze naszego kraju. Choć początkowo używany był (i nadal jest!) w medycynie naturalnej, to bardzo szybko dostrzeżono również jego walory smakowe. I nic dziwnego, bo idealnie komponuje się z mięsem, rybami czy burakami ćwikłowymi. Używa się go również do przygotowania naszego dobra narodowego, czyli ogórków kiszonych. Co ważne, chrzan jest warzywem w stylu zero waste, ponieważ nie tylko korzeń możemy wykorzystać do dań, ale również młode liście chrzanu, które świetnie sprawdzą się w sałatkach lub kanapkach.

W polskich kulinariach zakorzenił się na stałe, dzięki tradycji związanej ze Świętami Wielkanocnymi. Podczas nich, korzeń chrzanu – w całości lub starty – wkładamy do koszyczka ze święconką, a następnie serwujemy jako dodatek do świątecznego śniadania. I nic dziwnego, bo warzywo to wspomaga układ trawienny!

Warzywo z wielką mocą!

To niepozorne, niskokaloryczne warzywo, jakim jest chrzan, ma nie tylko wyjątkowy smak, ale też jest doceniane w tradycyjnej medycynie. XVI-wieczny polski zielarz, Hieronim Spiczyński pisał, że w starożytności chrzanu używano jako lekarstwo na ból głowy. Ale to nie wszystko. Chrzan wykazuje silne właściwości bakteriobójcze (naturalny antybiotyk), zawiera duże ilości soli mineralnych, witamin z grupy B, a także witaminę C. Charakterystyczny ostry smak chrzanu zawdzięczamy glukozynolanom, czyli związkom znajdującym się w jego liściach[1]. W naszym organizmie związki te rozkładane są na pochodne, zwane izotiocyjanianami i indolami[2].

Czy wiecie, że inne warzywa kapustne, jak np. brukselka czy brokuły również zawierają te związki, ale to właśnie chrzan ma ich do 10 razy więcej!

Ekoćwikła, czyli wielkanocny (przy)smak

Słodkie buraki i ostry chrzan to idealne połączenie, a powstała z nich ćwikła jest niezastąpionym dodatkiem na świątecznym stole. Ćwikłę możemy kupić gotową
w słoiczkach, ale ze względu na szybkość i łatwość w jej przygotowaniu, warto zrobić ją samodzielnie w domu, wykorzystując do tego produkty ekologiczne.

Przepis na ekoćwikłę

Składniki:

• 1 kg ekologicznych buraków ćwikłowych

• Ekologiczny korzeń chrzanu (możemy też wykorzystać już starty chrzan ze słoiczka o wadze 200 gramów – pamiętajcie o logo Euroliścia na opakowaniu!)

• 4-5 łyżek cukru ekologicznego (białego lub trzcinowego)

• Szczypta soli

• 2 łyżki octu winnego lub sok z 1 cytryny

Przygotowanie:

• Dokładnie umyte i nieobrane buraki ekologiczne ugotuj do miękkości (ok. 60-80 minut).
• W międzyczasie, jeśli korzystasz z korzenia chrzanu bio, możesz go już zetrzeć i odstawić na później. Uwaga! Jeśli chcesz delikatnie złagodzić ostrość, możesz zalać starty chrzan wrzątkiem, a następnie odsączyć go na sitku.
• Po ugotowaniu buraki obierz i zetrzyj na tarce z większymi oczkami do miseczki (używaj rękawiczek, by nie zabarwić rąk).
• Do startych buraków dodaj starty wcześniej chrzan lub gotowy ze słoiczka.
• Pozostałe składniki – szczyptę soli, cukier oraz sok z cytryny lub ocet winny dodaj do buraków i chrzanu, a na koniec wszystko wymieszaj.

I gotowe! Proste, prawda?

Jeśli nie zjecie całej ćwikły podczas Świąt Wielkanocnych, wystarczy, że przełożycie ją do słoiczków, szczelnie zamkniecie, a następnie poddacie pasteryzacji przez ok. 20 minut. Dzięki temu nie zmarnujecie żywności, a dodatkowo w dowolnym momencie będziecie mogli sięgnąć po domową, pyszną i zdrową ćwikłę! I to się nazywa ekologia – od A do Z!

Smacznego!

Źródła:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrzan_pospolity
2. Zielska, zioła i ziółka, Marta Leśnicka, Tower Press, 2000 r.
3. https://zywienie.medonet.pl/produkty-spozywcze/warzywa/chrzan-skladniki-odzywcze-wlasciwosci-lecznicze-zastosowanie-syrop-i-nalewka-z/b29fynk

[1] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/warzywa-kapustne-i-sulforafan-przeciwko-rakowi/

[2] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/warzywa-kapustne-i-sulforafan-przeciwko-rakowi/

• Poprzedni
• Następny