2022-04-25

Produkty ekologiczne w Unii Europejskiej są oznakowane w jednakowy, spójny sposób, dzięki czemu są łatwo identyfikowalne przez konsumentów całej Wspólnoty. Od 1 lipca 2010 roku na opakowaniach detalicznych certyfikowanych produktów ekologicznych widnieje unijne logo żywności ekologicznej zwane Euroliściem. Jest to stylizowany listek z 12 gwiazdek na jasnozielonym tle, który ma dwa przesłania: natura i zjednoczona Europa.

Euroliść jest znakiem chronionym
Unijne logo produktów ekologicznych jest własnością Unii Europejskiej jako wspólny znak zastrzeżony i musi być wiernie odwzorowywane, nie można go w żaden sposób modyfikować czy używać jako części logotypu marki produktu ekologicznego.

Podobnie jak w przypadku flagi UE, stosowanie Euroliścia jest uregulowane ścisłymi zasadami. Prostokąt, na którym umieszczone są gwiazdki tworzące liść powinien mieć wymiary 9 mm na 13,5 mm, a w przypadku bardzo małych etykiet dopuszczalne jest 6 mm na 9 mm. Zielone tło ma precyzyjnie określony poligraficznym kodem kolor. W sytuacji, gdy etykieta jest jednobarwna, możliwe jest użycie logo Euroliścia w tym samym kolorze, co czcionka na etykiecie lub też w wersji czarno-białej i biało czarnej (tzw. negatyw). Jeśli kolor tła etykiety jest identyczny lub bardzo zbliżony do zielonego tła Euroliścia, konieczne jest oddzielenie logo prostokątną ramką.

Co jeszcze jest wymagane w ramach znakowania produktów ekologicznych?
Unijne logo Euroliścia nie jest jedynym elementem identyfikującym certyfikowaną żywność ekologiczną. W jego sąsiedztwie (obok, poniżej lub powyżej logo) muszą być również wskazane w dwuwierszu dwie informacje: numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej oraz oznaczenie pochodzenia surowców.

Numer identyfikacji jednostki certyfikującej składa się z dwuliterowego oznaczenia państwa, w którym jest zatwierdzona jednostka certyfikująca, z oznaczenia ekorolniczego statusu w danym państwie i z numeru identyfikacyjnego nadanego jednostce certyfikującej przez uprawniony organ państwowy, np. PL-EKO-00, IT-BIO-000, ES-ECO-00, DE-ÖKO-000, IE-ORG-00. Za każdym razem podawana jest jednostka, która certyfikowała ten podmiot, który dokonał ostatnich czynności przygotowujących produkt do sprzedaży: producent, przetwórca, konfekcjoner lub podwykonawca któregoś z nich, jeśli to on umieszcza i etykietuje produkt w opakowaniu handlowym.

Oznaczenie pochodzenia surowców umieszcza się pod numerem identyfikacyjnym w następujący sposób: Rolnictwo UE lub Rolnictwo spoza UE lub Rolnictwo UE/spoza UE, jeśli część składników produktu pochodzi z Unii, a część z krajów trzecich. Od 2022 roku nowe rozporządzenie unijne nr 2018/848 pozwala na wskazanie kraju, a nawet regionu wytworzenia surowców, jeśli stanowią one co najmniej 95% masy produktu złożonego lub są produktem jednoskładnikowym z tego kraju / regionu. Wówczas oznaczenie pochodzenia surowców może wyglądać tak: Rolnictwo Polska, Agricultura España, Agricoltura Italia, Rolnictwo Mazowsze, Agricultura Andalucía, Agricoltura Sicilia.

Kiedy stosowanie logo Euroliścia jest konieczne, a kiedy dobrowolne?
Produkty, które są wprowadzane do obrotu handlowego jako ekologiczne, (inaczej bio lub organiczne), muszą być opatrzone unijnym logo na opakowaniach detalicznych. Wymóg dotyczy wszystkich rodzajów produktów: nieprzetworzonych i przetworzonych, jednoskładnikowych i wieloskładnikowych. W przypadku produktów wieloskładnikowych, co najmniej 95% masy ich składników musi pochodzić z systemu produkcji ekologicznej, aby produkt został objęty certyfikacją i oznaczony Euroliściem. Pozostałe 5% masy mogą stanowić składniki nie pochodzące z rolnictwa ekologicznego, a ich lista zawiera 7 pozycji, z których dwie są zwykle wykorzystywane w polskim przetwórstwie: osłonki do wędlin oraz żelatyna nie wieprzowa.

Certyfikowane produkty ekologiczne mogą być sprzedawane bez oznakowania Euroliściem jedynie w trybie sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwie lub na targu, jako płody rolne sprzedawane przez producenta-rolnika końcowemu konsumentowi. Taka forma sprzedaży jest uzasadniona, gdy rolnicy są dobrze znani klientom lub gdy certyfikat jest wywieszony w widocznym miejscu lub okazany na życzenie kupującego.
W specjalistycznych sklepach z żywnością ekologiczną w państwach UE niektóre produkty ekologiczne są sprzedawane na wagę lub na sztuki z opakowań zbiorczych oznakowanych logo Euroliścia.

Nie ma również obowiązku znakowania logiem Euroliścia opakowań hurtowych certyfikowanych produktów ekologicznych ani produktów importowanych z krajów spoza UE, wytworzonych i kontrolowanych zgodnie z wymogami produkcji ekologicznej Unii. Unijny Euroliść jest chętnie stosowany, choć nie jest to wymagane, w etykietowaniu surowców i półproduktów, w tym importowanych spoza Wspólnoty Europejskiej.

W przypadku działań promocyjnych certyfikowanych produktów ekologicznych, zastosowanie w reklamie znaku Euroliścia jest dobrowolne, wymaga spełnienia warunków określonych dla tego logo jako znaku zastrzeżonego Unii Europejskiej.

Kiedy producent nie ma prawa znakować swoich produktów logiem Euroliścia?
Jest kilka przypadków, kiedy zastosowanie unijnego loga żywności ekologicznej na opakowaniu produktu jest nieuprawnione i de facto wprowadza konsumenta w błąd.
Pierwsza tego typu sytuacja ma miejsce, gdy produkt został wytworzony w okresie konwersji, czyli przestawiania gospodarstwa z produkcji konwencjonalnej na rolnictwo ekologiczne. Do momentu całkowitej konwersji, potwierdzonej certyfikatem, produkty pochodzące z gospodarstwa nie mogą być znakowane logiem Euroliścia, bo nie mają certyfikacji ekologicznej.

Drugi przypadek dotyczy produktów złożonych, które zawierają mniej niż 95% składników pochodzących z rolnictwa ekologicznego. W tej sytuacji taki produkt nie jest w pełni ekologiczny, nie ma certyfikacji, a na jego etykiecie nie można umieszczać unijnego logo Euroliścia.

Znakowanie Euroliściem jest także niedozwolone dla produktów wytwarzanych w ramach usług gastronomicznych oraz produktów myślistwa i rybołówstwa przetworzonych z udziałem ekologicznych składników. Przykładem mogą być produkty rybne w ekologicznej oliwie czy ekologicznych warzywach. W tym przypadku producent może wskazać ekologiczne surowce w składzie produktu poprzez oznaczenie ich gwiazdką i przypisem, iż pochodzą z rolnictwa ekologicznego. Konieczne jest też podanie procentowego udziału składników ekologicznych w masie produktu i numeru identyfikacyjnego jednostki certyfikującej producenta takiego produktu. Informacja o ekologicznym statusie składników roślinnych wiąże się z obowiązkiem certyfikacji, mimo że w tym przypadku Euroliść nie może być zamieszczony na etykiecie samego produktu złożonego.

Zasady regulujące znakowanie certyfikowanych produktów ekologicznych wydają się dość zawiłe i drobiazgowe. Jednak dzięki temu konsument może być pewien, że widząc na opakowaniu produktu unijne logo Euroliścia i pozostałe wymagane oznaczenia, kupuje żywność, która spełnia surowe normy rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej.

• Poprzedni
• Następny