2025-02-24

W lutym wciąż doświadczamy zimowej aury, ale jednocześnie czujemy powiew nadchodzącej wiosny, który dodaje nam nowych sił i motywacji do zmiany nawyków. Warto wykorzystać ten czas, by zrobić pierwszy krok w stronę bardziej świadomego stylu życia i zacząć wybierać certyfikowaną żywność ekologiczną. Nie trzeba od razu rewolucjonizować całej diety. Wystarczy drobna zmiana – sięgnięcie po jeden certyfikowany produkt ekologiczne dziennie.

Od czego zacząć przestawianie się na ekożywność?

Żywność ekologiczna jest produkowana jest według zasad rolnictwa ekologicznego, zawartych w odpowiednich przepisach prawnych[1], a proces jej powstawania jest śledzony i kontrolowany. Odpowiedzialność za jej jakość ponosi producent i jednostka kontrolująca proces produkcji (jednostka certyfikująca)[2]. I choć biorąc pod uwagę jej walory sensoryczne, nieobecność pestycydów w uprawach czy ochronny wpływ na środowisko, warto rozważyć całkowite „przestawienie się na eko”, to jednak na początku nie trzeba od razu wymieniać całej zawartości lodówki na produkty bio. Wystarczy stopniowe wprowadzanie eko-alternatyw do naszego jadłospisu. Przedstawiamy kilka prostych sposobów:

• • Sięgnij po jedno ekologiczne warzywo lub bio owoc dziennie. Zacznij od wymiany wybranego warzywa lub owocu – np. marchewki, ziemniaka, pomidora czy jabłka – na jego ekologiczny odpowiednik. To produkty, które często goszczą na naszych talerzach, więc ich jakość ma znaczenie. Szybko dostrzeżesz różnicę wynikającą z naturalnych metod upraw. Brak sztucznych nawozów i pestycydów oraz wolniejszy, bardziej naturalny proces dojrzewania przekładają się na smak i jakość. Wiosną i latem możesz stopniowo zwiększać ilość ekologicznych warzyw i owoców w diecie, korzystając z ich sezonowej dostępności.
• • Wypróbuj ekologiczne produkty zbożowe jako dodatki do codziennych posiłków. Owsianka z płatkami bio na śniadanie, obiad z dodatkiem ekologicznej kaszy lub makaronu, chleb pełnoziarnisty z certyfikatem ekologicznym – to niewielkie zmiany, które mogą wpłynąć na jakość codziennej diety. Szybko zauważysz, że pochodzące wprost z ekologicznych pól zboża, pozbawione syntetycznych dodatków na dalszych etapach produkcji, nadają potrawom intensywny smak i naturalny aromat.
• • Zakosztuj ekologicznego nabiału i jajek. Wybierając ekologiczne masło, mleko, sery żółte, twarogi, jogurty czy jajka z certyfikowanych ekologicznych gospodarstw, masz pewność, że pochodzą one od zwierząt hodowanych w warunkach[3] zgodnych z ich naturalnymi potrzebami. Gwarantują to unijne przepisy dotyczące rolnictwa ekologicznego, które określają m.in. dostęp do przestrzeni na swobodne poruszanie się, naturalne żywienie oraz zakaz stosowania sztucznych pasz i ograniczenie podawania antybiotyków[4].
• • Weź łyk ekologicznego soku jabłkowego lub herbaty z polskich ziół i poczuj, jak smakuje natura. Choć brzmi to jak slogan reklamowy, jest w tym stwierdzeniu wiele prawdy. Soki czy kompoty z owoców z jabłoniowych czy śliwkowych sadów, napary z rodzimych ziół, takich jak mięta, rumianek czy melisa – to produkty, które od pokoleń goszczą w polskich domach. Ich ekologiczne wersje nie tylko przypominają smaki i aromaty znane naszym przodkom, ale też gwarantują czysty skład, bez sztucznych dodatków. Ekologiczne sady i łąki kwietne, wolne od pestycydów i nawozów sztucznych, stanowią siedliska bioróżnorodności, dostarczając pożywienia i schronienia owadom zapylającym, ptakom i innych gatunkowym zwierząt, np. drobnym gryzoniom.
• • Zrób miejsce na półce dla ekologicznych przetworów o prostym składzie. Żywność ekologiczna to nie tylko świeże owoce, warzywa i nabiał, ale także bogaty świat naturalnych przetworów, które mogą urozmaicić codzienną dietę. Wybierając ekologiczne przeciery, kiszonki, konfitury czy mieszanki przypraw, sięgasz po produkty bez zbędnych dodatków, takich jak konserwanty, sztuczne barwniki czy wzmacniacze smaku. Ekologiczne przetwory powstają według tradycyjnych metod przetwarzania, jak pasteryzacja, fermentacja, kandyzowanie, które wymagają więcej czasu, ale zapewnia naturalny skład. Wartościowym elementem codziennego jadłospisu mogą stać się także ekologiczne przekąski, takie jak suszone owoce, orzechy czy pełnoziarniste chrupkie pieczywo.

#ciekawostka
Największą popularnością wśród konsumentów cieszą się ekologiczne jaja (63 proc. badanych) oraz organiczne warzywa i owoce (po 55 proc.). Na dalszych miejscach pojawiają się: mleko i jego przetwory, pieczywo, mąka, wędliny i mięso. Mniej pieniędzy kupujący przeznaczają na ekologiczne przekąski np. czipsy czy słodycze[5]. Według innego sondażu najczęściej w „eko-koszyku” lądują warzywa i owoce (59 proc.), jajka (54 proc.) oraz nabiał (59 proc.)[6].

Dlaczego warto?

Wybór certyfikowanej żywności ekologicznej to decyzja, która ma znaczenie dla środowiska i przyszłości rolnictwa w kontekście zdolności do uprawy ziemi bez jej wyjaławiania i niszczenia ekosystemów. System żywności ekologicznej to:

• rośliny uprawiane bez syntetycznych pestycydów i nawozów sztucznych;
• dobrostan zwierząt hodowlanych;
• ograniczenie erozji gleb, czystsza woda i mniejsza emisja dwutlenku węgla[7];
• ochrona bioróżnorodności – ekologiczne gospodarstwa to naturalne siedliska dla zapylaczy i dzikich gatunków, a także powrót tradycyjnych gatunków roślin uprawnych (np. starych odmian zbóż).

#nie przegap
Żywność ekologiczną rozpoznamy po oficjalnym oznaczeniu – logo Euroliścia, które jest symbolem certyfikowanego rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej. Grafika przedstawia 12 białych gwiazdek ułożonych w kształt liścia na tle jasnozielonego prostokąta. Etykieta opakowanej żywności ekologicznej powinna zawierać również oznaczenie miejsca, w którym wyprodukowano surowce rolne, z których składa się dany produkt, oraz kod jednostki certyfikującej, np. PL-EKO-xx.

[1] USTAWA z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej
[2] Kontrola u producentów ekologicznych: https://www.gov.pl/web/wijhars-warszawa/kontrola-u-producentow-ekologicznych
[3] Rolnictwo i różnorodność biologiczna, Wpływ różnych systemów gospodarowania na różnorodność biologiczną Zestawienie danych naukowych 2024, nr 1739, FiBL: https://orgprints.org/id/eprint/53660/4/1739-roznorodnosc-biologiczna.pdf
[4] Centrum doradztwa rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu: „Dobrostan zwierząt w gospodarstwach ekologicznych”: https://cdr.gov.pl/pol/aktualnosci/dobrostan_zwierzat.pdf
[5] Żywność ekologiczna. Co i gdzie kupują Polacy? https://www.topagrar.pl/articles/aktualnosci/zywnosc-ekologiczna-co-i-gdzie-kupuja-polacy-2461910
[6] Najczęściej kupowane produkty ekologiczne to warzywa i owoce: https://www.sadnowoczesny.pl/artykuly/ceny-owocow/najczesciej-kupowane-produkty-ekologiczne-to-warzywa-i-owoce-2344601
[7] IFOAM

• Poprzedni
• Następny