2023-10-25

Dla wielu konsumentów istotne jest, w jaki sposób wytworzono dany produkt, jakie jest jego powiązanie z danym regionem oraz czy sama produkcja przebiegła w sposób etyczny i bez negatywnego wpływu na środowisko. I chociaż terminy, takie jak „ekologiczny”, „tradycyjny” czy „regionalny”, wydają się bliskoznaczne, ich definicje, uregulowane przepisami, znacznie się różnią. Sprawdź, czy wiesz, co oznaczają te pojęcia!

Produkcja, ochrona i promocja żywności wysokiej jakości odgrywają w państwach Unii Europejskiej znaczącą rolę. Wspólnotowa polityka jakości wyraża się w ustaleniu oznaczeń potwierdzających specyficzne walory żywności pochodzącej z konkretnych regionów, żywności wytwarzanej tradycyjnymi metodami oraz żywności z rolnictwa ekologicznego.

Produkty regionalne

To produkty wytworzone w określonej lokalizacji. Mówiąc o nich, używa się określeń związanych z położeniem na mapie danego terenu np. produkt regionalny z Podlasia czy z Wielkopolski. Za produkty regionalne uznawane są te, których renoma związana jest z obszarem wytwarzania i jego specyfiką kulturową, przy czym nie musi to być region w sensie geograficznym lecz teren, z którym produkcja jest związana.

Produkty regionalne są swego rodzaju przeciwwagą dla przetwórstwa masowego. W ich przypadku kluczowe jest oznaczenie pochodzenia wyrobów jako gwaranta ich szczególnej jakości. Produkty regionalne, zgłoszone przez państwa członkowskie i spełniające kryteria kwalifikacyjne określone w prawie UE, są oznakowane unijnymi logotypami: Chroniona Nazwa Pochodzenia i Chronione Oznaczenie Geograficzne.

Produkty tradycyjne

Produktem tradycyjnym nazywany jest produkt, którego specjalna jakość, czyli wyjątkowe cechy i właściwości, wynikają ze stosowania  tradycyjnych metod produkcji i tradycyjnych surowców. Produkt powinien mieć cechę charakterystyczną, która wyróżnia go spośród innych lub być związany z dziedzictwem kulturowym regionu. Warunkiem wpisu na polską Listę Produktów Tradycyjnych[1] prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, której zadaniem jest ocalenie od zapomnienia żywności i przepisów kuchni regionalnej, jest udowodnienie co najmniej 25-letniej historii wytwarzania danego produktu. Polski system, notyfikowany w UE, uprawnia do opatrywania produktów krajowym znakiem „Jakość Tradycja”. Unia Europejska wymaga wykazania co najmniej 30-letniej historii produktu, co warunkuje objęcie go ochroną i sygnowanie unijnym znakiem Gwarantowana Tradycyjna Specjalność.

Aktualnie w unijnych Rejestrach Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych (czyli w kategorii produktów regionalnych) oraz w Rejestrze Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności (kategoria produktów tradycyjnych) widnieje 36 polskich produktów.

 

Produkty ekologiczne

Produkcja ekologiczna stanowi system rolnictwa zapewniający ochronę środowiska naturalnego i dostarczający produktów o wysokiej jakości biologicznej. System jest regulowany rozporządzeniem UE, które określa, jakie normy muszą spełnić producenci, by ich produkty trafiły na półkę BIO. Żywność ekologiczna jest wyprodukowana według przepisów prawnych obowiązujących w państwach członkowskich UE, zakazujących stosowania nawozów chemicznych, pestycydów i herbicydów czy antybiotyków w paszach. W uprawie roślin obowiązuje płodozmian i stosowanie nawozów organicznych, w chowie i hodowli – zapewnienie dobrostanu zwierzętom. Zaopatrując się w produkty ekologiczne u lokalnych dostawców, nie tylko wspieramy małe przedsiębiorstwa, gospodarstwa czy kolektywy spożywcze, ale pośrednio przyczyniamy się także do zmniejszenia śladu węglowego, ponieważ taka żywność transportowana jest zwykle na małe odległości.

Aby mieć pewność, że masz do czynienia z certyfikowaną BIO żywnością, na opakowaniu produktu szukaj Euroliścia (12 białych gwiazdek ułożonych w kształt liścia na zielonym tle). Unijne logo gwarantuje, że producent uzyskał certyfikat zgodności z wymogami produkcji ekologicznej. Dowiedz się, jak wygląda znakowanie certyfikowanych produktów ekologicznych.

Źródła:

https://www.produkty-tradycyjne.pl/europejskie-systemy-jakosci dodane, ad vocem
https://foodfakty.pl/okreslenie-tradycyjny-w-znakowaniu-zywnosci
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007

[1] https://www.gov.pl/web/rolnictwo/lista-produktow-tradycyjnych12

• Poprzedni
• Następny