2025-01-30

Jeśli nie mamy domowej spiżarni, przygotowanie posiłków ze świeżych produktów podczas zimowych miesięcy wymaga nieco więcej zachodu niż w okresie wegetacji roślin. W sklepach specjalistycznych, działach bio w marketach i na niektórych targowiskach możemy jednak zaopatrzyć się w ekologiczne warzywa z jesiennych zbiorów: ziemniaki, marchew, buraki, seler, pietruszkę, cebulę, pory, różne warzywa kapustne, a także kiszonki i inne przetwory przygotowywane jesienią.

Ekologiczne wybory zimą

Zimą, gdy większość produktów świeżych pochodzi z przechowalni lub z importu, świadomy wybór konsumenta nabiera jeszcze większego znaczenia – zarówno dla środowiska, jak i jakości produktów. Zakaz stosowania pestycydów i nawozów sztucznych, GMO oraz syntetycznych środków konserwujących (m.in. tych przedłużających trwałość) obowiązujący w rolnictwie ekologicznym, skłania do prośrodowiskowego wyboru. Jedyny sposób, by upewnić się, że produkt spełnia normy unijnego systemu rolnictwa ekologicznego, to sprawdzenie, czy na etykiecie znajduje się symbol Euroliścia. Jeśli warzywa i owoce oferowane są do sprzedaży „luzem”, możemy zwrócić się do sprzedawcy z prośbą o okazanie aktualnego certyfikatu dostawcy z wykazem produktów ekologicznych, wydanego przez upoważnioną jednostkę certyfikującą. Możemy też poprosić o podanie nazwy (lub nazwiska) dostawcy i samodzielnie zweryfikować jego certyfikat na stronie internetowej prowadzonej przez Komisję Europejską.

Przechowywanie ekologicznych warzyw i owoców

Jeśli warzywa uprawiane są na mniejszą skalę, mogą być składowane w odpowiednio chłodnej i wilgotnej piwnicy lub w kopcach (choć od tej metody powoli się odstępuje, gdyż jest pracochłonna i towarzyszą jej znaczne straty)[1].

Warzywa korzeniowe i kapustne przechowuje się w temperaturze ok. 5°C i przy 90-95% wilgotności powietrza. Gdy skala uprawy jest większa, przechowywanie wymaga odrębnego pomieszczenia – magazynu, który jest wyizolowany cieplnie i wyposażony w agregat chłodzący[2].

Przechowaniu owoców możemy się przyjrzeć na przykładzie przechowywania ekologicznych jabłek – większość odmian wymaga niskiej temperatury, od 0 do 2°C i wilgotności powietrza w zakresie 85 -90%. Jeśli sadownik dysponuje zaawansowanymi rozwiązaniami przechowalniczymi, może stworzyć optymalny skład gazowy pomieszczenia, w którym znajdują się jabłka: 3% tlenu, 5% dwutlenku węgla i 92% azotu[3].

W produkcji ekologicznej warzywa i owoce mogą być chronione tylko z wykorzystaniem preparatów biologicznych pochodzenia naturalnego. Przez cały okres przechowywania warto regularnie monitorować stan owoców i warzyw – zepsute należy natychmiast usuwać, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób. Rolnicy powinni zadbać, aby w piwnicach, magazynach czy komorach przechowalniczych umieszczane były tylko warzywa i owoce wysokiej jakości – bez widocznych uszkodzeń mechanicznych, oznak chorób czy objawów żerowania szkodników.

Jemy eko zimą, czyli lato zamknięte w słoikach i pojemnikach oznakowanych Euroliściem

Prócz nieco uboższej gamy świeżych owoców i warzyw naszą zimową dietę wciąż możemy urozmaicać przetworami.

• Kiszonki – kiszone kapusta, buraki, ogórki są wytwarzane bez sztucznych konserwantów czy aromatów – ekologiczni producenci korzystają wyłącznie z soli i naturalnych procesów fermentacji; kiszonki możemy także przygotować samodzielnie, z certyfikowanych warzyw.
• Przetwory owocowe i warzywne – konfitury, dżemy, musy, pasty warzywne (np. z dyni, buraka, ciecierzycy) przygotowywane są z certyfikowanych składników i nie zawierają syntetycznych barwników ani polepszaczy smaku.
• Soki tłoczone na zimno – jabłkowe, gruszkowe, porzeczkowe, buraczane czy marchwiowe – warto ich wypatrywać na półkach z sokami butelek i kartonów z symbolem Euroliścia.
• Suszone owoce – pochodzące z ekologicznych sadów suszone jabłka, śliwki wiśnie i gruszki są doskonałym dodatkiem do deserów, musli i herbat.

Pamiętajmy, że paleta produktów ekologicznych jest coraz bogatsza – znajdziemy w niej nie tylko owoce i warzywa i ich przetwory, ale także: ekologiczne mięso, ryby i jajka (pochodzące z chowu, zapewniającego na dobrostan zwierząt, naturalne pasze dla zwierząt i minimalizację użycia antybiotyków), certyfikowane produkty zbożowe (kasze, płatki, mąki), nabiał (jogurty, kefiry, sery przygotowywane z mleka od krów żywionych naturalnymi paszami), ekologiczne napoje roślinne (migdałowe, owsiane, sojowe), ekologiczne mieszanki ziół (np. melisa, mięta, pokrzywa), które zimą są szczególnie popularne, a także bio przekąski i słodycze: orzechy, pestki czy wykonane z ekologicznych składników ciastka.

Pamiętaj! Kupując żywność ekologiczną także w zimie, wspierasz gospodarstwa, które ją wyprodukowały dbając o środowisko i jakość produktów.

[1] B. Sarapatka, J. Urban i in., Rolnictwo ekologiczne w praktyce, Rozdz.11: Warzywnictwo, wydawnictwo ITP, Warszawa – Falenty 2012.

[2] Tamże.

[3] Jak efektywnie przechowywać i pakować ekologiczne owoce?, https://www.sad24.pl/sady/jak-efektywnie-przechowywac-i-pakowac-ekologiczne-owoce/

• Poprzedni
• Następny