2022-09-29

Coraz częściej dokonując wyborów zakupowych zwracamy uwagę nie tylko na cenę i skład produktów, ale też na to, czy zostały wytworzone w etyczny sposób. Co tak naprawdę oznacza „etyczny sposób produkcji”? Skąd mieć pewność, że produkty znajdujące się w naszych koszykach są rzeczywiście produkowane etycznie, z poszanowaniem dobrostanu zwierząt, dbałością o środowisko, z poszanowaniem bioróżnorodności oraz zgodnie z zasadami fair trade?

Najprostszym sposobem na potwierdzenie etyczności produktów jest wybieranie takich, które są znakowane symbolem Euroliścia, czyli unijnym logiem systemu rolnictwa ekologicznego.

Tak oznakowany produkt jest produktem certyfikowanym, a certyfikacja ekologiczna gwarantuje, że został on wytworzony zgodnie ze ściśle określonymi zasadami, które w dużej mierze opierają się na idei poszanowania środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt. O zasadach certyfikacji produktów ekologicznych można szerzej poczytać w tym artykule.

Co w praktyce oznacza, że wytwarzanie certyfikowanej żywności ekologicznej jest etyczne? Naczelną zasadą stosowaną w hodowli i produkcji jest niestosowanie jakichkolwiek związków chemicznych, których celem jest maksymalizacja plonów czy też zwiększenie wydajności. Ekologiczny rolnik nie stosuje sztucznych, czyli chemicznych środków ochrony roślin ani nawozów. Chwasty usuwa mechanicznie, często ręcznie, ze szkodnikami i chorobami roślin walczy stosując biologiczne środki i metody, które naturalnie występują w przyrodzie, podobnie jest w przypadku nawożenia roślin.  Analogiczne zasady obowiązują w hodowli zwierząt w gospodarstwach ekologicznych.  Zabronione jest wykorzystywanie produktów wytworzonych z GMO lub przy użyciu GMO i ta zasada dotyczy również nasion czy pasz dla zwierząt. Zwierzęta utrzymywane są w dobrostanie, czyli z dostępem do pastwisk i wybiegów, przy czym łąki, na których są wypasane również muszą być ekologiczne. W żywieniu nie wolno stosować żadnych stymulatorów wzrostu czy zwiększania produktywności, a w przypadku potrzeby leczenia weterynaryjnego w pierwszej kolejności stosuje się leki roślinne i homeopatyczne, dopiero w ostateczności – syntetyczne produkty lecznicze.  Ekologiczna uprawa roślin i hodowla zwierząt oparte są na poszanowaniu naturalnego rytmu przyrody oraz umiejętnym i mądrym wykorzystaniu tego, co się w niej naturalnie znajduje, by wyżywić rośliny i zwierzęta.

Jajka od szczęśliwej kury

Już w 2018 badanie zrealizowane przez CBOS dla Stowarzyszenia Otwarte Klatki pokazało, że ponad 70% Polaków zwraca uwagę na warunki w jakich hodowane są kury, kiedy wybiera, które jajka kupić. To samo dotyczy produktów, których jednym ze składników są jaja – wyniki badania Biostat z 2020 roku wskazują, że analogiczny odsetek konsumentów jest gotowych zapłacić więcej za jajka lub produkty zawierające jajka, które pochodzą z ferm zapewniających kurom lepsze warunki niż hodowla klatkowa. Hodowla na wolnym wybiegu, chów ściółkowy czy hodowla ekologiczna to humanitarne i etyczne sposoby hodowli kur i pozyskania jaj. Różnią się jednak między sobą i tak naprawdę tylko w chowie ekologicznym zwierzęta mają zapewnione warunki jak najbardziej naturalne – dużo przestrzeni i pasze wytwarzane, często przez samego hodowcę, z ekologicznych zbóż, ziół i traw.

Nabiał jak od babci

Produkty mleczne to kolejna grupa produktów spożywczych, co do których etyczności wiele osób ma zastrzeżenia. Aby mieć pewność, że mleko czy sery, które kupujemy są produkowane w sposób etyczny, powinniśmy sprawdzać ich pochodzenie oraz rodzaj gospodarstwa, w którym zostały wytworzone. Mniejsze, rodzinne i co najważniejsze – certyfikowane gospodarstwo ekologiczne to gwarancja hodowli z poszanowaniem naturalnych potrzeb zwierząt, takich jak otwarte pastwiska, naturalny pokarm i odpowiednia opieka weterynaryjna.  W certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych nie jest też zabierane całe mleko od krów czy kóz – znaczna jego część pozostawiana jest dla cielaków.

Wybierając produkty mleczne typu sery, twarożki czy masło warto zwrócić uwagę na certyfikat z symbolem Euroliścia umieszczony na ich opakowaniach. Gwarantuje on, że zwierzęta żyją w dobrych warunkach, a rolnicy o nie dbają i szanują ich potrzeby.

Czy burger może być etyczny?

Coraz silniejszy na całym świecie trend diety wegetariańskiej i wegańskiej, w których w ogóle nie spożywa się mięsa czy wręcz żadnych produktów odzwierzęcych wyrósł między innymi na silnym przekonaniu, że spożywanie zwierząt jest nieetyczne. Pamiętajmy jednak, że człowiek jest wszystkożerny, a produkty mięsne dla wielu konsumentów są nieodłącznym elementem diety, kulinarnej tradycji i stylu życia, z których nie chcą, a czasami nie mogą zrezygnować.

Kupując mięso i chcąc postępować bardziej etycznie jako konsument, można jednak zacząć od dwóch rzeczy: ograniczenia ilości spożywanego mięsa oraz wybierania produktów mięsnych z certyfikowanych hodowli ekologicznych. Semiwegetarianizm to trend żywieniowy, którego założeniem nie jest całkowite wyeliminowanie mięsa i produktów odzwierzęcych z codziennej diety, a ich znaczne ograniczenie. Podobnie jest z fleksitarianizmem, który opiera się generalnie na diecie roślinnej i okazjonalnym spożyciu mięsa. Stawiając na produkty mięsne z ekohodowli oraz ograniczając ich spożycie w ogóle przyczyniamy się do zmniejszania skali produkcji przemysłowej mięsa.

Etyczne = certyfikowane = ekologiczne

Elementem wspólnym bardziej etycznych zakupów i ekologicznych wyborów żywieniowych jest wybieranie produktów certyfikowanych rolnictwa ekologicznego. Gospodarstwa i hodowle, mające prawo oznaczania swoich produktów symbolem Euroliścia muszą spełniać wyśrubowane normy dotyczące dobrostanu zwierząt oraz ich warunków życia. Zwierzęta powinny mieć dostęp do rozległych wybiegów i naturalnego pokarmu, podlegają też regularnej kontroli weterynaryjnej. Euroliść oznacza także, że zwierzęta żyją w spokoju, z poszanowaniem ich naturalnego trybu życia. Wybierając produkty oznaczone certyfikatem Euroliścia,  wybierasz etycznie.

• Poprzedni
• Następny